De regio rond Mechelen was vroeger een echte fruitstreek. Eindeloze hoogstamboomgaarden kleurden ons landschap. Wegens de toenemende vraag naar productie van fruit uit laagstamfruitteelt en de toenemende graad van bebouwing verdwenen deze bomen de laatste decennia uit ons landschap.
Elly Vaes
Knotbomen
Vroeger werden knotbomen aangeplant voor het takkenhout dat voor brand- en geriefhout gebruikt werd, nu omdat ze heel wat natuur- en landschapswaarde hebben.
De rijen knotbomen langs de weilanden en beken zijn zeer herkenbaar in Rivierenland. Meestal gaat het om knotwilgen, maar soms vinden we ook knotelzen, -eiken en haagbeuken terug. Deze knotbomen hebben een belangrijke culturele erfgoed-, natuur- en landschappelijke waarde. Ze zijn immers het resultaat van een samenspel tussen natuur en cultuur, en dat is wat ze zo bijzonder maakt. Het hout werd vroeger gebruikt als brandstof en als grondstof voor o.a. bezemstelen, klompen en allerlei vlechtwerk. Vandaag wordt door de stijgende energieprijzen voornamelijk het gebruik als brandhout weer interessant.
Ecologische schatkamer
Vooral oudere knotbomen herbergen allerlei planten en dieren. Vlier, lijsterbes, braam, fluitenkruid, grassen, varens, mossen en paddenstoelen vinden er een geschikte voedingsbodem. Van de vele vogels die knotbomen aantrekken, is het steenuiltje één van de trouwste bewoners. Ook kleine knaagdieren en een groot aantal insecten vinden een thuis in knotbomen. Bijen houden dan weer van de wilgenkatjes in het voorjaar: wilgen vormen dikwijls de redding voor een bijenvolk dat door zijn wintervoorraad heen is. Praktisch gezien is een knotboom ook belangrijk voor de versteviging van slootkanten en als welkome beschutting van vee tegen wind en regen.
GOEDGEKNOT: Jouw knotbomen gratis geknot?
Jammer genoeg zijn er heel wat houtkanten en knotbomen met achterstallig beheer, waardoor deze houtige elementen op termijn vaak verdwijnen. Ben je knotboomeigenaar of –beheerder en kan je zelf niet instaan voor het regulier onderhoud? Wij hebben er een oplossing voor... Goedgeknot, een gloednieuwe website waarbij je makkelijk jouw knotaanvragen en houtkantenbeheer kan ingeven.
Ons Rivierenland-knotteam knot vrijwillig en vakkundig jouw knotbomen in ruil voor het brandhout. Al wat je moet doen is een knotaanvraag invullen via de website Goedgeknot. Daarna word je automatisch in contact gebracht met een knotter uit jouw buurt. Jullie spreken af wanneer er geknot wordt, hoe de knotter je terrein betreedt en waar de takkenhopen voor het snoeihout komen. De knotter krijgt het brandhout (dikke takken) en stapelt het snoeihout (dunne takken) op. Als eigenaar sta je in voor de verwerking (takkenmuur, vlechtwand, verhakselen …).
Onze knotters zijn opgeleid en verzekerd. Opgelet: Er kan geknot worden tussen november en maart. We knotten enkel als er een voldoende lange knotcyclus werd aangehouden, vb ±5 jaar voor knotwilgen, -elzen en -populieren, ±6 à 7 jaar voor knotessen en ±8 à 10 jaar voor knoteiken en –haagbeuken. We knotten niet in privé-tuinen. Enkel knotbomen als klein landschapselement in, of aansluitend op het landelijk gebied komen in aanmerking (vb. langs weidekanten en perceelsranden; langs beken, grachten en waterlopen; bij poelen en open waters). We knotten geen sier- of leibomen, ook geen uitheemse cultivars zoals vb. Italiaanse populier.
Handleidingen
Wil je gebruikmaken van het online platform www.goedgeknot.be? Dan helpen deze handleidingen jou op de goede weg! Heb je toch een vraag of ondervind je een probleem? Neem dan contact op met ons via info@rlrl.be of 015/21 98 53.
Geen berichten in regio 2.
Andere Landschapszorg projecten
2019
Vroeger vond je volop poelen in het landschap: veedrinkpoelen, vlasrootputten en zelfs bomkraters!
2019
Fauna-akkers zijn akkers die ingezaaid worden met een mengsel van akkerkruiden, akkerbloemen, grassen en/of oude landbouwgewassen. Het doel is niet de gewasopbrengst, maar de natuurwaarde.
2019
De inspanningen die een landbouwer doet voor natuur- en milieubeheer, kunnen vergoed worden door de overheid onder de vorm van beheer-overeenkomsten.
2019
Akkerranden zijn bloemrijke stroken van een zestal meter breed . ‘s Winters bakenen ze de kale akkers af en ‘s zomers zorgen ze voor kleurrijke bloemen langs de maïs- en groentevelden.
2019
Het typische kleinschalige landschap wordt voor een groot deel bepaald door hagen en houtkanten. Ze omzomen weilanden, begeleiden beken en zorgen voor fysieke perceelsgrenzen.
2019
Kleine landschapselementen zijn meer dan bomen, hagen of houtkanten. Ook kleine bouwwerken kunnen hun stempel drukken op het uitzicht van een landschap en een boeiend verhaal vertellen.
2019
Veteraanbomen zijn bomen in hun laatste levensfase, vol holtes en dood hout. Ze hebben een zeer hoge ecologische en historische waarde. Omdat het per definitie eeuwen duurt om veteraanbomen te vervangen, is het beheer van bestaande veteraanbomen van cruciaal belang. Zeker tot de volgende generatie veteraanbomen zijn volgroeid.
2017
Het PDPO project (Programma voor Plattelandsontwikkeling) Paard en Landschap wil paardenhouders een biodivers en landschappelijk waardevol inrichtingsvoorstel aanbieden.
2017
De ‘landschapsbeelden biodiversiteit’ geven een visie op de gewenste groene infrastructuur in een streek. Door te werken aan samenhangende netwerken van groene infrastructuur geven we dieren en planten meer kansen.
2016
Een actief en gezond bodemleven heeft een positieve invloed op de beschikbaarheid van voedingsstoffen en de natuurlijke wering van ziekten en plagen. Een evenwichtige bodemstructuur is dan ook cruciaal voor het werk van de landbouwer.
2016
Tussen de stad Lier en de gemeente Nijlen tekenen Kleine en Grote Nete de contouren van een prachtig landschap waarin bossen, heide, beemden, beekvalleien en natuurgebieden elkaar afwisselen.
2017
Rivierenland herstelt niet zomaar willekeurig kleine landschapselementen, maar linkt deze terreinrealisaties ook aan gebiedsgerichte projecten.
2019
Met dit project bundelen Regionaal Landschap Rivierenland, Agentschap voor Natuur en Bos en Natuurpunt hun krachten om een dynamisch belevingslandschap als groenblauwe verbinding tussen stad en Dijle-Zennevallei te creëren.
2019
De stad Lier krijgt een nieuwe achtertuin. In de Netevallei, ten zuidoosten van het centrum, bundelen verschillende partners hun krachten om Landschapspark Pallieterland te realiseren, een groene ontmoetingsplaats met een evenwichtige mix van natuur en recreatiemogelijkheden.
2017
Met het draagvlakverbredingsproject ‘Zaad van Hier’ wil Regionaal Landschap Rivierenland particulieren, (hobby)landbouwers, paardenhouders en natuurverenigingen motiveren om weides op een duurzame manier als kruidenrijk grasland te beheren. Hierdoor zal de diversiteit aan lokale fauna en flora stelselmatig toenemen.
2019
Het LOB (Loket Onderhoud Buitengebied) ondersteunt gemeenten bij het inventariseren en beheren van kleine landschapselementen op hun grondgebied.
2019
In de landschapskrant lees je over onze projecten, vormingen, realisaties, activiteiten, wandelroutes, klein bouwkundig erfgoed en bijzondere plekjes
2019-2020
In dit project werken het ‘Proefstation voor de groenteteelt vzw’ en ‘Regionaal Landschap Rivierenland vzw’ samen om op lokaal niveau een composteringsnetwerk op te richten om de reststromen van natuurorganisaties, tuinbouwers en boomkwekerijen te herwaarderen en opnieuw lokaal in te zetten.
2020
Kansen voor de open ruimte van morgen: een innovatieve aanpak voor heel wat open percelen en bouwgronden met een hoge open ruimte waarde. De Regionale Landschappen begeleiden gemeenten bij het vertalen van de groene beleidsvisies tot op perceelniveau.
Regionaal Landschap Rivierenland vzw | Hallestraat 6, 2800 Mechelen | T 015 21 98 53 | info@rlrl.be